درست در اوایل سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۴-۱۳۹۵) بود که کشور عمان «استراتژی ملی گردشگری» خود را با هدف افزایش ورود گردشگران بین‌المللی و تولید ناخالص داخلی طراحی کرد.
استراتژیهای ملی گردشگری عمان به‌دنبال افزایش ورود گردشگران از ۲.۶ میلیون نفر در سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴-۱۳۹۳) به ۱۱.۷ میلیون نفر در سال ۲۰۴۰ (۱۴۱۹-۱۴۱۸) و ارتقای سهم گردشگری در تولید ناخالص ملی از ۲/۶درصد به بیش از ۶درصد است. عمان برای تحقق این هدف، طرح‌های جدیدی را در راستای ایجاد زیرساخت‌هایی در سطح جهانی، رشد و پایایی محیط‌زیست برنامه‌ریزی کرده است.
طبق گفته‌‌های مدیرکل گردشگری عمان در کنفرانس «عربین تراول مارکت» (The Arabian Travel Market) در سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۵-۱۳۹۴)، استراتژیهای ملی گردشگری عمان برای سال ۲۰۴۰ (۱۴۱۹-۱۴۱۸) شامل یک نقشه مشخص و سازمان‌یافته برای توسعه و پیشرفت این کشور است و تحقق طرح‌ها و برنامه‌های آن صنعت گردشگری عمان را به یکی از ارکان اصلی اقتصاد دولت در سال‌های آینده تبدیل خواهد کرد.
در ادامه نگاهی دقیق‌تر به جزئیات طرح‌ها و برنامه‌های این استراتژی خواهیم انداخت
طرح‌های راهبردی در استراتژی ملی گردشگری عمان
• افزایش هتل‌ها و توسعه‌ی امکانات مقاصد گردشگری عمان
افزایش هتل‌ها و توسعه‌ی امکانات مقاصد گردشگری عمان نه‌تنها موجب ارتقای بازارهای گردشگری داخلی این کشور خواهد شد؛ بلکه کشور عمان را به‌عنوان یک مقصد گردشگری جهانی به گردشگران بین‌المللی معرفی خواهد کرد.
دولت عمان در راستای توضیح این برنامه، از احداث مجموعاً ۸۰ هزار اتاق که شامل ۳۳،۳۷۳ اتاق در هتل، ۲۹،۲۸۷ اقامتگاه تفریحی و ۱۷،۲۶۲ اتاق در «مجتمع‌های گردشگری» (ITC) خبر داد و تحقق این برنامه و توسعه‌ی اقامتگاه‌های تفریحی در سایر استان‌های عمان را موجب کاهش تراکم مسافران در شهر مسقط و هدایت آن‌ها به سایر مقاصد گردشگری عمان عنوان کرد.
• ایجاد بسترهای تعامل فرهنگی میان گردشگران با مردم عمان و توسعه‌ی کیفیت و امکانات سایت‌های طبیعی این کشور
در واقع دولت عمان به‌دنبال آن است تا علاوه بر تشویق گردشگران برای بازدید از عمان، مقدمات ارتقای تجربه‌ی سفر آن‌ها را در این کشور فراهم کند.
• جذب سرمایه‌گذاران خارجی
برخی از مدیران هتلهای عمان از جمله «مارک کرک» (Mark Krik)، مدیرعامل «ریزروت اند اسپا شانگری لا بار الجیسا» (Resort And Spa Shangri-la Barr Al Jissah)، معتقدند که جذب سرمایه‌گذاران خارجی و تشویق آن‌ها برای سرمایه‌گذاری و آماده‌سازی زیرساخت‌های جدید گردشگری در الویت همه‌ی امور قرار دارد و مقدمات توسعه‌ی گردشگری عمان را فراهم خواهد کرد.
• جذب شرکت‌های هواپیمایی بین‌المللی
• لغو الزام اخذ ویزا برای سفر به عمان
جذب شرکت‌های هواپیمایی بین‌المللی و لغو الزام اخذ ویزا برای سفر به عمان، از دیگر طرح‌هایی است که در استراتژیهای گردشگری این کشور موجود است و هم‌اکنون با لغو روادید (ویزا) برای شهروندان ۱۰۳ کشور از جمله ایران، بخشی از این برنامه نیز به حقیقت پیوسته است
توسعه‌ی هدفمند خوشه‌های گردشگری عمان
ایجاد خوشه‌های گردشگری با تاکید بر منابع و فرهنگ طبیعی منطقه، از دیگر برنامه‌های استراتژی ملی گردشگری عمان برای سال ۲۰۴۰ (۱۴۱۹-۱۴۱۸) است.
دولت عمان با شناسایی پنج نوع سایت طبیعی در مناطقی همچون حیات‌وحش، کوه‌ها، وادی‌ها، بیابان‌ها و سواحل و تعیین چهارده زیرساخت توریستی در آن‌ها، در تلاش است تا این مناطق جدید و توسعه‌یافته را در سطح بین‌المللی به همه‌ی گردشگران جهان معرفی کند. برخی از این مناطق از پیش شناخته شده‌اند؛ اما در برخی مناطق دیگر، مانند منطقه ساحلی «مسندام» و باغ‌های درختان «کندر» در استان «ظفار»، بسیاری از ظرفیت‌های بالقوه‌ی گردشگری آن‌ها دست نخورده باقی مانده است.
طبق برنامهریزیهای صورت گرفته، هر یک از خوشه‌های گردشگری عمان برای نوع خاصی از بازدیدکنندگان هدف‌گذاری می‌شود و این رویکرد در ادامه می‌تواند طیف گسترده‌ای از بازدیدکنندگان با سلایق مختلف را به کشور عمان بکشاند.
اشتغال‌زایی در صنعت گردشگری عمان
درکنار افزایش سهم گردشگری در تولید ناخالص داخلی و افزایش تعدا گردشگران، استراتژیهای عمان ویژن ۲۰۴۰ به‌دنبال ایجاد بیش از ۵۰۰ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم در صنعت گردشگری است که طبق برنامهریزیهای دولت و اجرای طرح «عمانی‌سازی» (omanization)، ۷۵درصد از این شغل‌ها به اتباع عمانی تعلق خواهد یافت.
این استراتژی در سه مرحله‌ی آماده سازی، رشد و پایداری تقسیم‌بندی شده است و به‌گفته‌ی دولت بیش از ۳۰ نهاد دولتی و ۵۰ نهاد خصوصی در اجرای آن نقش خواهند داشت.
اشتغال‌زایی خود یک رویکرد بلندمدت و البته گام‌به‌گام است که با همکاری بخش‌های تخصصی دیگر مانند موسسات آموزشی گردشگری، دانشگاه‌ها و البته دست‌اندرکاران صنعت گردشگری تحقق می‌یابد. در واقع توسعه‌ی برنامه‌های آموزشی برای پرورش متخصصان گردشگری و برگزاری برنامه‌های آموزشی با حمایت موسسات بین‌المللی، سهم به‌سزایی در افزایش اشتغال‌زایی صنعت گردشگری خواهد داشت.
تامین بودجه برای توسعه‌ی صنعت گردشگری عمان
یکی از فاکتورهایی که موجب افزایش اشتغال‌زایی و جذب گردشگران خارجی می‌شود، توسعه‌ی زیرساخت‌های حمل‌ونقل شهری است. به‌گفته‌ی مسئولان عمانی، این امکانات ضمن ارتقای کیفیت زندگی شهری، برای دسترسی به مقاصد گردشگری که به‌عنوان خوشه‌های توسعه‌یافته در نقاط دوردست این کشور واقع شده، نیازی ضروری است.
و اما نکته‌ی اساسی، تامین بودجه‌ی موردنیاز برای توسعه‌ی این زیرساخت‌ها است. طبق گفته‌ی دولت هزینه‌ی استراتژیهای گردشگری عمان چیزی حدود ۳۵ میلیارد دلار برآورد شده است و پیش‌بینی می‌شود بر‌خلاف سال‌های گذشته که بخش خصوصی دخالتی در برنامه‌های توسعه‌ی گردشگری دولت نداشت، این‌بار بیش از ۸۸درصد از این بودجه را به خود اختصاص دهد.
در واقع مشارکت میان بخش‌های خصوصی و دولتی، کلید اصلی تامین بودجه‌ی موردنیاز برای پیشبرد اهداف عمان ویژن ۲۰۴۰ است که علاوه بر اشتغال‌زایی، مقدمات ترقی و رشد صنعت گردشگری نیز را فراهم خواهد کرد.
یکی از شاخص‌ترین سرمایه‌گذار‌های خصوصی در عمان، به احداث و توسعه‌ی هتلهای بین‌المللی در این کشور باز می‌گردد. در آخر همکاری با مجریان تورها، مشاورین سفر و شرکت‌های گردشگری، موجب ایجاد راه‌های نو و جذب سرمایه‌گذاران خصوصی در این حوزه خواهد شد
طرح‌های بلند پروازانه
اگرچه طرح‌های استراتژی گردشگری عمان، بسیار بلندپروازانه در نظر گرفته شده است؛ اما فعالان صنعت گردشگری معتقدند که این طرح‌ها می‌تواند کشور عمان را به نقطه‌عطفی در حوزه‌ی گردشگری خاورمیانه تبدیل کند.
دولت عمان، توسعه‌ی خوشه‌ای مقاصد گردشگری عمان را از جمله مراحل اولیه استراتژیهای گردشگری این کشور می‌داند و معتقد است که تحقق این هدف، موجی پیشبرد سایر برنامه‌ها مانند افزایش اشتغال‌زایی، جذب گردشگران بین‌المللی و سرمایه‌گذران خارجی خواهد شد.
کلام آخر
پیشرفت صنعت گردشگری عمان در سال‌های اخیر، نشأت گرفته از برنامه‌ها و طرح‌های مدونی است که در قالب عمان ویژن ۲۰۴۰، راه را برای توسعه‌ی این کشور باز کرده است و تلاش مسرانه‌ی دولت برای پیشبرد این اهداف، زمینه‌های ارتقای گردشگری عمان را در سال‌های آتی رقم خواهد زد.
طراحی سایت : ایران طراح